12 Hayvanlı Türk Takvimi: Türk Mitolojisinden Günümüze Miras

12 Hayvanlı Türk Takvimi | 𐱅𐰇𐰼𐰜:𐱃𐰃𐰞:𐰋𐰃𐱅𐰏:𐰇𐰾𐰜: 12

Ortaya çıkışı milattan önceye dayanan, hem Çin hem de Türklerin ortak mirası sayılabilecek, Hicri ve Miladi takvime geçtikten sonra neredeyse tamamen unuttuğumuzve belki de sahip çıkamadığımız 12 Hayvanlı Türk takvimi keşfetmeye değer! Bilim insanlarına göre  Jüpiter’in güneş çevresindeki 12 yıllık tam dönüşü gözlemlenerek ve 30 derecelik açılarla 12’ye bölünerek oluşturulmuş bu takvimde, her yıl bir hayvan ismi verilerek sistemleştirilmiştir. 

Türkler bu takvimi sadece zaman ölçmek için değil; gözlemlere dayalı şekilde hem her yıl hakkında hem de bu yılların insan karakterleri üzerindeki etkisiyle ilgili bilgi edinmek için kullanmış. Örneğin, bir Pars Yılı'nda cesaret ve liderlik ön planda olurken, bir Tavşan Yılı'nda huzur ve uyum arayışı artar.

Doğanın döngüleriyle insan yaşamını anlamlandıran kültürel mirasımızın ardındaki sırları keşfetmek için okumaya devam edin!

12 Hayvanlı Türk Takviminin Tarihçesi 

Bu takvimin tarihi, Orta Asya Türklerine ve daha da eskilere dayanır. Tarihçiler, bu sistemin Hun İmparatorluğu döneminde ortaya çıktığını ve sonrasında Göktürkler ile Uygurlar gibi önemli Türk boyları tarafından geliştirildiğini belirtmektedir. Orhun Yazıtları, Tuna-Bulgar mezar taşları gibi Türk kültürüne ait pek çok tarihi kaynakta bu takvimden bahsedildiği görülür.

Takvimin Ortaya Çıkış Efsanesi

Türk kültüründe mitoloji ve gerçeklik arasındaki ince çizgide, bu takvimin ortaya çıkışıyla ilgili büyüleyici bir efsane anlatılır. Ünlü Türk bilgini Kaşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk’te bu efsaneyi şöyle aktarmıştır:

"Efsaneye göre Türk Hakan’ı, idaresinde bir kaç sene önce gerçekleşen bir savaşta yaşanan olayların detaylı bilgisini istemiş. Hakan’ın danıştığı adamlar savaşın tarihi konusunda yanılmışlar. Hakan, gelecekte tarihler konusunda yanılgılar yaşanmaması için gökyüz 12 burcunu esas alarak her yıla bir isim verilmesini ister. Daha sonra çıkılan bir av sırasında Hakan, hayvanların İlisu’ya sürülmesini ve sıkıştırılmasını emreder. Hayvanlar ise sudan karşı sahile çıkmaya çalışır, ilk karşıya çıkan hayvan fare (sıçan) olmuş ve böylece 12 Hayvanlı Türk Takvimi başlangıç yılı “fare (sıçan)” olmuş. Daha sonra sırasıyla sığır, pars, tavşan, balık, ejderha, at, koyun, maymun, tavuk, köpek ve domuz çıkmıştır. 5. yıl olan ejderha (Lu) eski Türk kavimlerinde timsah (nek), balık yada kertenkele olarak geçmekte."

12 Hayvanlı Takviminin Özellikleri

Güneş takvim(ler)i, Dünya’nın Güneş etrafında ki bir tam dönüşünü, Ay takvim(ler)i ise Ay’ın Dünya etrafında dönmesini esas alarak sistemleştirilmiştir. 12 Hayvanlı Türk Takvimi, sadece bir yılı değil, 12 yıllık bir döngüyü simgeler. Güneş’in, Türk topluluklarının doğayla güçlü bağlarını yansıtacak şekilde referans alındığı bu sistem, her yıla bir hayvanın adını verilmesiyle pratik ve sembolik bir zaman ölçme yöntemi sunar. Dünya'nın güneş etrafında dönüşüne odaklanan güneş takvimlerinden farklı olarak bu takvim, yalnızca fiziksel döngüleri değil, manevi ve enerjik döngüleri de anlamlandırmak için kullanılmıştır.

12 Hayvanlı Takvim Günümüzde Nasıl Kullanılıyor? 

Modern dünyada 12 Hayvanlı Türk Takvimi, tarihsel bir hazine olmasının yanı sıra giderek artan bir şekilde kişisel gelişim ve spiritüel rehber olarak da değerlendiriliyor. Özellikle Türkiye'de, geçmişle bağ kurmak isteyenler ve astrolojiyle ilgilenen bireyler arasında bu takvim yeniden ilgi görmeye başladı.

Astrologlar, bu takvimi kullanarak insanların doğdukları yılın hayvanını ve bu hayvanın o kişinin yaşamına etkilerini yorumluyor. Doğum yılınızın hayvanı, yaşamınız boyunca karşılaşabileceğiniz fırsatları ve zorlukları anlamanıza yardımcı olabilir! Örneğin, bir Pars Yılı’nda doğmuş biri liderlik ve özgüven gibi özellikler taşırken, bir Tavuk Yılı’nda doğan kişiler disiplin ve düzen hassasiyetine sahip olabilir.

12 Hayvanlı Türk Takvimi Hayvanları ve Anlamları

Bu hayvanlar, yalnızca birer sembol değil, aynı zamanda o yılın enerjisini ve ruh halini belirleyen rehberler. Takvim, 12 yıllık bir döngüye dayanır ve her yıl bir hayvanın etkisi altında geçer. Her hayvan, Türk kültüründe derin bir sembolik anlama sahiptir. Bu hayvanlar, yalnızca bireylerin kişilik özelliklerini değil, aynı zamanda toplumun genel ruh halini de etkiler. İşte her bir hayvanın anlamı ve temsil ettiği özellikler:

Sıçan: Zekâ, yaratıcılık, hızlı düşünme

Sıçan Yılı'nda doğanlar genellikle pratik zekâya sahip ve yenilikçidir. Sıçan yılında genelde kışları soğuktur ve uzun geçer. Yağışın fazlalığı verimi arttırır. Sıçanlar hasadı talan ettiğinden Sıçan yılı halk arasında kargaşa çıkması olarak da yorumlanır. 

Sığır: Sabır, dayanıklılık, çalışkanlık

Sığır yılında doğanlar zorluklara karşı dayanıklı ve çalışkan olur. Sığır yılında kışlar soğuk geçer, insan ve hayvanlarda hastalık ve ölüm fazladır. Sığırlar birbiri ile vuruştuğu için “sığır” yılında savaşlar olasılık olarak geçer. Halk arasında kargaşa çıkabilir.

Pars: Cesaret, liderlik, kararlılık

Pars Yılı'nda doğanlar genellikle güçlü liderlik özelliklerine sahiptir. Yazlar sıcak ve uzundur kış ise kısa süreyle geçer. Depremler artar, yiyecek stoğu azalır. Ülkeler arasında savaş, halk arasında kavgalar çıkar.

Tavşan: Huzur, zarafet, uyum 

Tavşan Yılı, barış ve uyum arayışını simgeler. Tavşan yılında doğan kişiler uyumlu, empatik ve huzurlu olurlar. Mevsimler düzenli olduğu için yağmurlar düzenli yağar ve hasat boldur. Halk sakin ve adalet içinde yaşar.

Balık: Güç, karizma, yenilikçilik

Balık yılında doğanlar yeniliklere açık ve lider ruhlu olurlar. Ayrıca Balık Yılı büyük değişimlerin ve yeniliklerin yılıdır. Yağmurun fazla yağmasından bolluk ve bereket içinde geçen bir yıl olur. 

Yılan: Bilgelik, sezgi, gizem 

Yılan Yılı'nda doğanlar genellikle derin düşünceli ve sezgisel kişilerdir. Ayrıca Yılan Yılları genelde kurak geçer, halk arasında hile ve fitne artar. Kış soğuk geçer.

At: Özgürlük, enerji, hareketlilik

At yılında doğan kişiler, enerjik ve özgür ruhları ile tanınır. At Yılı, hareket ve özgürlük arayışını temsil eder. 4 ayaklı hayvanlarda ölüm ve hastalık artar. Halk arasında kargaşa çıkar.

Keçi: Sanat, uyum, yaratıcılık 

Keçi yılında doğanlar sanatsal alanlarda yetenekli olurlar. Keçi Yılı, yaratıcılığın ve estetiğin ön planda olduğu bir yıldır. Kış ılık geçer, yağmur çok yağar, hasat boldur. Halk içinde ki hile, fesat ve kavgalar sona erer.

Maymun: Zekâ, eğlence, esneklik

Maymun Yılı'nda doğanlar genellikle eğlenceli ve esnek kişilerdir.Kış kısa ama çok sert geçer. Hayvanlarda özellikle at ve develerde hastalık çoğalır. Hasatlar afetler sonucu talan olur. Halk arasında hırsızlık artar.

Tavuk (Horoz): Disiplin, dürüstlük, düzen 

Tavuk Yılında doğanlar, titiz, adaletli ve disiplinli olurlar. Bu yüzden Tavuk Yılı düzen ve disiplinin önem kazandığı bir yıldır. Kış uzun sürer, hasat bol olur. Tavuklar taneleri ararken yiyecekleri karıştırdığı için, halk arasında karışıklık olur. Doğal afetler artar.

Köpek: Sadakat, koruma, güven

Köpek Yılında doğan kişiler sadık ve sevdiklerine karşı korumacı olurlar. Köpek Yılı, sadakat ve güvenin ön planda olduğu bir yıldır. Kış soğuktur. İnsanlar ve hayvanlarda hastalık, ölüm çoğalır. Halk arasında huzursuzluklar çıkar.

Domuz: Bolluk, cömertlik, huzur 

Domuz yılında doğan kişilerin eli açık ve gönlü bol olur. Domuz Yılı, bolluk ve cömertliğin yılıdır. Kışları kar bol olur. Hırsızlık çoğalır, ölümler ve hastalıklar artar.

12 Hayvanlı Türk Takvimi'ne göre 2025: Yılan Yılı 

12 Hayvanlı Türk Takvimi’ne göre 2025 yılı, Yılan Yılı olarak anılıyor. Yılan, Türk kültüründe zekâ, bilgelik, sezgi ve strateji ile özdeşleştirilen bir semboldür. Bu nedenle 2025 yılı, bireylerin ve toplumun dikkatli, öngörülü ve planlı davranmalarını gerektiren bir dönem olabilir. Yılan Yılı, yenilenme, dönüşüm ve sabırlı ilerleyişin öne çıktığı bir yıl olarak yorumlanır. Özellikle kişisel gelişim, beceri edinme ve finansal açıdan doğru hamleler yapma konuları ön planda olabilir.

Yılan Yılı, doğru zamanı bekleme ve stratejik adımlar atma yılıdır. Ani kararlardan kaçınmak, sabırla hareket etmek ve içsel yolculuğa odaklanmak, bu dönemin enerjisine uyum sağlamayı kolaylaştırabilir. Ancak yılanın bir diğer anlamı olan gizli risklere karşı da tetikte olmak önemlidir. Ekonomik yatırımlarda dikkatli davranılmalı ve hem fiziksel hem de ruhsal sağlığa özen gösterilmelidir. 2025, bireysel yenilenme ve toplumsal dönüşümlere zemin hazırlayacak, sakin ama etkili bir yıl olacaktır.

12 Hayvanlı Türk Takvimi ile Çin Takvimi Aynı mı?

Sıklıkla birbirine karıştırılsa da, 12 Hayvanlı Türk Takvimi ve Çin Takvimi farklı sistemler üzerine kuruludur. Türk takvimi daha çok güneş döngüsünü gözlemlere dayandırırken, Çin Takvimi ay-güneş takvimine dayalıdır ve derin astrolojik hesaplamalar içerir. Bu iki takvim, farklı kültürlerin zaman algısını ve spiritüel yaklaşımlarını yansıtır. Ancak her ikisi de, insanın doğayla uyum içinde yaşamasını ve evrenin enerjilerini anlamasını amaçlar. Türk takvimi, Orta Asya Türk kültürüne özgü bir miras olup, Türklerin göçebe yaşam tarzına ve doğayla olan derin bağlarına dayanır. Çin Takvimi ise Çin kültürüne özgü bir sistemdir ve daha çok ay-güneş döngüsüne dayalıdır.

Ayrıca, hayvanların sıralamaları ve anlamları arasında da farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklar, iki kültürün kendine özgü unsurlarını yansıtmaktadır.

➡️ Çin Astrolojisine göre burçları keşfet

Burçlar ve 12 Hayvanlı Türk Takvimi 

Miladi takvimde kullanılan burçlar, Batı astrolojisiyle ilişkilidir ve 12 burçtan oluşur. Eski Türk takviminde kullanılan burçlar ise, her biri bir hayvanla temsil edilen ve 12 yıllık döngüde tekrar eden burçlardan oluşur. İşte her iki takvimdeki burçların karşılaştırması: 

• Koç Burcu – Pars (Kaplan) Yılı: Her ikisi de cesur, enerjik ve liderlik özellikleri gösterir.
• Boğa Burcu – Öküz Yılı: İkisi de kararlı, güvenilir ve sabırlıdır.
• İkizler Burcu– Maymun Yılı: Zeki, esprili ve sosyal yetenekleri yüksek kişiliklere sahipler.
• Yengeç Burcu – Tavşan Yılı: Nazik, duyarlı ve sevdiklerine bağlı.
• Aslan Burcu – Balık Yılı: Karizmatik, kendine güvenen ve liderlik özellikleri belirgin.
• Başak Burcu – Tavuk Yılı: Çalışkan, organize ve detaycı.
• Terazi Burcu – Koyun Yılı: Barışçıl, yaratıcı ve sosyal.
• Akrep Burcu – Yılan Yılı: Gizemli, sezgisel ve derin düşünen.
• Yay Burcu – At Yılı: Özgür ruhlu, maceraperest ve enerjik.
• Oğlak Burcu – Sığır (Öküz) Yılı: Sorumluluk sahibi, kararlı ve çalışkan.
• Kova Burcu – Sıçan Yılı: Yenilikçi, zeki ve bağımsız.
• Balık Burcu – Domuz Yılı: Cömert, samimi ve duyarlı.

Kaynakça: 

• Kaşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk
• 12 hayvanlı Türk Takvimi, Prof. Dr. Tuğrul Çavdar
• Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 1 (1), 1-5, 2015 "Türklerin Kültür Mirası Olarak “12 Hayvanlı Türk Takvimi”",
  Recep KÜLCÜ